สาวๆหลายคน มีความวิตกกังวลว่า ประจำเดือนไม่มาทั้ง ๆ ที่ก็กินยาเม็ดคุมกำเนิดไม่เคยขาด ตรงเวลาเป๊ะๆ แต่แท้ที่จริงแล้ว การที่ประจำเดือนไมามานั้นมีหลายสาเหตุ
ผลข้างเคียงของยาเม็ดคุมกำเนิด
ยาเม็ดคุมกำเนิด บางยี่ห้อแล้วก็อาจเกิดผลข้างเคียง เช่น ทำให้ประจำเดือนขาด โดยเฉพาะคนที่มีประวัติประจำเดือนมาน้อย หรือมาไม่สม่ำเสมอ ดังนั้นหากในช่วงหยุดกินยาคุมแล้วประจำเดือนไม่มาพร้อมกับทดสอบการตั้งครรภ์แล้วปรากฏว่าไม่ท้อง แนะนำให้ปรึกษาสูตินรีแพทย์เพื่อหาวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะกับสภาพร่างกายของเราที่สุด
กินยาที่ต่อต้านการออกฤทธิ์ของยาเม็ดคุมกำเนิด
ยากันชัก หรือยารักษาวัณโรค มีฤทธิ์ต่อต้านการออกฤทธิ์ของยาคุมกำเนิด ประสิทธิภาพการคุมกำเนิดลดลง ส่งผลให้ระดับฮอร์โมนปรวนแปร ประจำเดือนจึงไม่มาได้ แนะนำให้รอประจำเดือนมาสักระยะ ถ้าประจำเดือนยังไม่มา ควรทดสอบการตั้งครรภ์ หรือปรึกษาการวางแผนครอบครัวเพื่อความมั่นใจ
ระดับฮอร์โมนของยาเม็ดคุมกำเนิด
สำหรับคนที่กินยาเม็ดคุมกำเนิดแล้วมีเลือดออกกะปริบกะปรอย ประจำเดือนมาน้อยมาก จนแทบจะเข้าข่ายกินยาคุมแล้วประจำเดือนไม่มา อาจเป็นผลจากฮอร์โมนเอสโตรเจนในตัวยาคุมกำเนิดก็ได้ และหากมั่นใจว่าเรากินยาคุมกำเนิดอย่างถูกวิธีไม่มีบกพร่อง แนะนำให้ปรึกษาแพทย์เพื่อเลือกใช้วิธีคุมกำเนิดหรือยาคุมกำเนิดตัวใหม่ที่เหมาะกับร่างกาย
การปรับฮอร์โมนของร่างกาย
กินยาคุมแล้วประจำเดือนไม่มา มักเกิดกับคนที่เพิ่งเริ่มกินยาคุมใหม่ ๆ เนื่องจากร่างกายของผู้หญิงบางคนอาจต้องใช้ระยะเวลาในการปรับฮอร์โมน ซึ่งอาจกินเวลายาวนานไปจนถึงการรับประทานยาคุมแผงที่ 2-3 ดังนั้นหากมั่นใจว่ากินยาคุมถูกต้องแน่ ๆ แนะนำให้รอร่างกายปรับฮอร์โมนสัก 2-3 เดือน หากพ้นจากนี้แล้วประจำเดือนยังไม่มาทั้ง ๆ ที่กินยาคุมอย่างสม่ำเสมอ แนะนำให้ปรึกษาแพทย์
กินยาคุมฉุกเฉิน
สาว ๆ บางคนอาจเลือกกินยาคุมฉุกเฉินในวันที่ลืมกินยาคุมกำเนิดแบบปกติ ซึ่งก็สามารถทำได้ ไม่เกิดอันตรายใด ๆ ทว่าก็อาจมีผลข้างเคียงอย่างประจำเดือนที่น่าจะมาตามรอบของยาคุมกำเนิด อาจเลื่อนออกไปทำให้ประจำเดือนมาช้ากว่าปกติ หรือบางคนที่ระดับฮอร์โมนในร่างกายแกว่งอยู่แล้ว ประจำเดือนอาจขาดไปเลยก็มี แต่หากกินยาคุมกำเนิดต่อไปอีก 1 แผงแล้วประจำเดือนก็ยังไม่มา แนะนำให้ตรวจสอบการตั้งครรภ์หรือปรึกษาแพทย์จะดีกว่า
หยุดกินยาคุมระหว่างแผง
หากคุณหยุดกินยาคุมกลางคัน ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลใดก็ตาม ก็อาจเจอกับอาการเลือดออกกะปริบกะปรอย หรือประจำเดือนคลาดเคลื่อนได้ แม้ว่าก่อนหน้านี้จะกินยาคุมกำเนิดมาหลายแผงแล้ว ประจำเดือนก็มาตรงกำหนดไม่คลาดเคลื่อนมาก่อนเลย และหากกังวลใจว่าหยุดกินยาคุมแล้วจะท้องไหม ให้ลองทดสอบการตั้งครรภ์และปรึกษาแพทย์
เปลี่ยนชนิดของยาคุม
สาว ๆ บางคนอาจเปลี่ยนวิธีคุมกำเนิด เช่น จากที่กินยาคุมกำเนิด ก็อาจเปลี่ยนไปใช้แผ่นแปะคุมกำเนิด หรือวิธีคุมกำเนิดชนิดอื่น ซึ่งอาจส่งผลให้ประจำเดือนคลาดเคลื่อนได้ โดยเฉพาะในระยะแรก ๆ ที่เริ่มใช้วิธีคุมกำเนิดชนิดใหม่ แต่หากเปลี่ยนมาใช้วิธีคุมกำเนิดแบบใหม่ได้เกิน 2 เดือนแล้ว แต่ประจำเดือนยังคงไม่มา อาจต้องทดสอบการตั้งครรภ์หรือปรึกษาแพทย์
อยู่ในช่วงวัยหมดประจำเดือน หรือก่อนหมดประจำเดือน
สำหรับสาวในช่วงวัยหมดประจำเดือนที่ยังกินยาคุมกำเนิดเป็นประจำ แต่ระยะหลัง ๆ ประจำเดือนเริ่มขาดหายไป นี่อาจเป็นเพราะกำลังจะเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน ลองปรึกษาแพทย์
ความเครียด
ความเครียดเป็นตัวการร้ายที่ทำให้ประจำเดือนเราไม่มาตามนัดได้ และความเครียดก็ไม่สนใจว่าเราจะกินยาคุมอยู่หรือไม่ด้วย เพราะความเครียดจะส่งผลกับอารมณ์และการหลั่งฮอร์โมนของเราโดยตรง ซึ่งอาจทำให้การตกไข่ และรอบเดือนของเราผิดปกติไปได้นั่นเอง
ผลข้างเคียงจากโรคบางอย่าง
แม้จะกินยาคุมกำเนิดอย่างถูกต้องและสม่ำเสมอ แต่หากว่าคุณมีอาการของโรคบางชนิด เช่น โรคเนื้องอกต่อมใต้สมอง ไทรอยด์ ถุงน้ำรังไข่ โรคเครียด โรคไตหรือโรคซิสติกไฟโบรซิส (cystic fibrosis) อาการของโรคดังกล่าวอาจส่งผลให้ประจำเดือนไม่มาก็ได้ ดังนั้นหากประจำเดือนขาดไป 6 เดือนหรือมากกว่านั้นก็ไม่ควรนิ่งนอนใจ แนะนำให้ไปตรวจเช็กร่างกายให้ละเอียดถี่ถ้วนจะดีกว่า
ตั้งครรภ์
แน่นอนว่าไม่มีวิธีคุมกำเนิดชนิดไหนที่ป้องกันการตั้งครรภ์ได้ 100% โดยเฉพาะหากคุณคุมกำเนิดไม่ถูกวิธี เช่น ลืมกินยาคุมบ้าง กินยาคุมไม่ตรงเวลาบ้าง เป็นต้น การใช้ยาคุมไม่ถูกวิธีเช่นนี้ก็อาจส่งผลให้ประจำเดือนมาแบบกะปริบกะปรอย ประจำเดือนไม่มา หรืออาจเกิดการตั้งครรภ์ได้เช่นกัน และถ้าหากกินยาคุมแล้วประจำเดือนไม่มา พร้อมทั้งมีอาการคนท้องอื่น ๆ ร่วมด้วย ก็แปลว่าการคุมกำเนิดของเราไม่ประสบผลสำเร็จ
ภาวะกินยาคุมแล้วประจำเดือนไม่มายังอาจมีปัจจัยอื่น ๆ ร่วมด้วย ขึ้นอยู่กับร่างกายของแต่ละคน รวมถึงยี่ห้อและชนิดของยาเม็ดคุมกำเนิดที่กิน หรือวิธีคุมกำเนิดที่ใช้ หากประจำเดือนไม่มานานเกินกว่า 6 เดือนแนะนำให้ไปพบแพทย์ เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยเพื่อทำการรักษาอย่างเร่งด่วนต่อไป
ข้อมูลจากรายการ รั้วรอบครอบครอบครัว facebook/PPATBANGKOK Youtube/PPAT CHANNEL