วันคนพิการแห่งชาติกับการส่งเสริมสุขภาพทางเพศและอนามัยการเจริญพันธุ์
วันเสาร์ที่สองของเดือนพฤศจิกายนของทุกปี เป็น “วันคนพิการแห่งชาติ” ซึ่งเป็นวาระสำคัญที่สังคมไทยจะได้ตระหนักถึงคุณค่า ศักยภาพ และความสำคัญของผู้พิการ รวมถึงร่วมกันส่งเสริมและสนับสนุนให้พวกเขามีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นอย่างเท่าเทียม วันนี้ไม่ใช่เพียงการเฉลิมฉลอง แต่เป็นการเน้นย้ำถึงความจำเป็นในการขจัดอุปสรรคและสร้างโอกาสให้ผู้พิการสามารถเข้าถึงสิทธิต่างๆ ได้อย่างสมบูรณ์ เช่นเดียวกับที่ สมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี (สวท) ได้ตระหนักและมุ่งมั่นดำเนินงานอย่างต่อเนื่องในการส่งเสริม “อนามัยการเจริญพันธุ์และสุขภาพทางเพศ” สำหรับผู้พิการ
ความสำคัญของสิทธิอนามัยการเจริญพันธุ์สำหรับคนพิการ
ผู้พิการก็คือมนุษย์คนหนึ่งที่มีความต้องการทางเพศ มีสิทธิในการมีครอบครัว และมีสิทธิที่จะได้รับข้อมูลและการบริการด้านอนามัยการเจริญพันธุ์ที่ครบถ้วนและเหมาะสม อย่างไรก็ตาม ผู้พิการมักเผชิญกับอุปสรรคที่ซับซ้อนในการเข้าถึงบริการเหล่านี้ ทั้งจากทัศนคติของสังคมที่มองข้ามเรื่องเพศของผู้พิการ การขาดความรู้ความเข้าใจเรื่องเพศและสุขภาพอนามัยการเจริญพันธุ์ที่เฉพาะเจาะจง รวมถึงการขาดแคลนสิ่งอำนวยความสะดวกและรูปแบบการบริการที่เข้าถึงได้
วันคนพิการแห่งชาติจึงเป็นโอกาสให้ทุกภาคส่วนพิจารณาถึงช่องว่างเหล่านี้ โดยเฉพาะในด้านสุขภาพทางเพศ ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการมีคุณภาพชีวิตที่ดี

บทบาทของ สวท ในการเสริมพลังผู้พิการ
สวท เล็งเห็นถึงความจำเป็นในการมอบความรู้และบริการด้านอนามัยการเจริญพันธุ์และสุขภาพทางเพศที่ครอบคลุมสำหรับทุกคน รวมถึงผู้พิการด้วย โดยมีการทำงานที่สำคัญหลายด้าน อาทิ
– การให้ความรู้และทักษะที่จำเป็น สวท ได้ริเริ่มโครงการและกิจกรรมที่เน้นการถ่ายทอดความรู้เรื่องเพศศึกษา การวางแผนครอบครัว การป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ (รวมถึง HIV/AIDS) และการใช้ถุงยางอนามัยอย่างถูกวิธี โดยปรับรูปแบบสื่อและวิธีการอบรมให้เหมาะสมกับความพิการแต่ละประเภท เช่น การใช้ล่ามภาษามือสำหรับผู้พิการทางการได้ยิน เพื่อให้มั่นใจว่าข้อมูลที่สำคัญเหล่านี้จะถูกส่งไปยังกลุ่มเป้าหมายอย่างมีประสิทธิภาพ
– การให้บริการที่เป็นมิตรและครอบคลุม สวทมุ่งเน้นการพัฒนารูปแบบการบริการในคลินิกเวชรรม สวท หรือหน่วยบริการเคลื่อนที่ที่เกี่ยวข้องให้มีความพร้อมและเข้าถึงได้ง่าย ทั้งในด้านกายภาพและทัศนคติของบุคลากร เพื่อให้ผู้พิการรู้สึกมั่นใจและปลอดภัยในการเข้ารับบริการด้านสุขภาพทางเพศและอนามัยการเจริญพันธุ์
– การส่งเสริมสิทธิและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ การทำงานของ สวท อยู่บนหลักการของ สิทธิทางเพศและสิทธิด้านอนามัยการเจริญพันธุ์ ที่ยอมรับว่าผู้พิการทุกคนมีสิทธิที่จะตัดสินใจเกี่ยวกับร่างกาย เพศวิถี และการเจริญพันธุ์ของตนเองอย่างอิสระและรับผิดชอบ
ก้าวไปข้างหน้าอย่างเท่าเทียม
ในวันคนพิการแห่งชาติและวันอื่นๆ สวท ยังคงยืนหยัดเคียงข้างผู้พิการ ในฐานะผู้ผลักดันให้เกิดสังคมที่ยอมรับความหลากหลาย “ความพิการไม่ใช่ข้อจำกัดในการเข้าถึงสิทธิและศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์” การสนับสนุนให้ผู้พิการเข้าถึงอนามัยการเจริญพันธุ์ได้อย่างมีคุณภาพจึงเป็นการพัฒนาสังคมที่ยั่งยืน
เรื่องโดย ปนัฐพงศ์ นรดี